صد سیاوچمانه

«سیاوچمانه» از جمله ترانه‌های باستانی کردی هستند که با گویش هورامی و براساس شیوهٔ هجایی سروده شده‌اند. سیاوچمانه ترکیبی است از دو واژهٔ «سیاو» به معنی سیاه‌ و «چَمان» به معنی چشم‌ها و به ترانه‌هایی گفته‌ می‌شود که در وصف سیاه چشمان سروده شده‌اند. برخی از پژوهش‌گران‌ بر این باورند که «چمان»‌‌ همان «جامان» بوده که معنی جامه یا لباس را می‌دهد و سیاو‌چمانه را سیاه جامه‌گان معنی کرده و ترانه‌های سیاو‌چمانه را ترانه‌هایی می‌دانند که خوانندگان آن سیاه پوش‌اند و نیز ترانه‌هایی را که موبدان زرتشتی در مراسم آیینی می‌خواندند سیاوچمانه دانسته‌اند. سرچشمهٔ سیاوچمانه بر‌می‌گردد به سرود‌های گاسه‌ها و یسنای اوستا که سرود جشن و شادی بودند و در آن‌ها طبیعت ستایش شده‌است. سوز و شادی، راز و نیاز و مناجات اهورامزدا دربرگیرندهٔ این دو سرود اوستایی است. سیاوچمانه از معدود ترانه‌های عامیانهٔ کُردی است که هنوز مورد توجه مردم هورامان است‌ و به آن عشق می‌ورزند و با طلوع و غروب خورشید بر بلندای کوهستان زمزمه‌اش می‌کنند.